مواد مخدر:
انواع فرآورده هاى گياهان خشخاش، شاهدانه، كوكا و تركيبات شيميايى مشابه كه مصرف آنها موجب اعتياد مي گردد.
انواع مواد مخدر:
- سستي زا
- توهم زا
- توان افزا
موادى هستند كه مصرف آن بر روى سلسله اعصاب مصرف كننده اثر گذاشته و در نتيجه فعاليت فكرى و بدنى او را سست نمايد.
اين مواد به دو دسته تقسيم ميشوند:
. طبيعى ، مانند : استحصالات گياه خشخاش، ترياك، شيره ترياك، مرفين
. مصنوعى ، مانند : هروئين، متادون ، پاپاورين، پتيدين، انواع و اقسام قرص هاى مسكن و آرام بخش
قدمت آشنايي بشر با خشخاش به حدود هفت هزار سال پيش مي رسد. در اواسط بهار، بعد از اين كه گلهاى رنگارنگ ان كم كم شروع به ريختن مي كند، از ميان گلها كپسول ظاهر مي شود كه به آن گرز خشخاش مي گويند. اين گرزها در اواخر بهار و اوائل تابستان داراى پوست سبزى است كه به زردى مى گرايد. البته، قبل از اين كه ميوه گياه خشك و زرد شود به روش خاص مبادرت به تيغ زدن آن مي نمايند. اين كار به وسيله افرادى كه تجربه خاصى در تيغ زدن دارند، انجام ميشود. آنان در ساعات اوليه شب با تيغهاى مخصوص و با ايجاد چندين شيار افقى و يا عمودى و يا مورب بر روى گرزها مبادرت به تيغ زدن مينمايند. صبح روز بعد، شيره سفيد رنگى از محل شكافهاى گرز به بيرون ترشح ميكند و در مجاورت هوا به صمغ قهوهاى رنگ تبديل گرديده در پياله مخصوص جمع آورى و براى ترياك مالى آماده و به صورت لول روانه بازار قاچاق مي شود.
1- ترياك
تاريخچه:
قديمى ترين و مشهورترين ماده مخدر است كه از گياه خشخاش به دست مي آيد.درحدود سه هزارو چهارصد سال قبل از ميلاد مردم سواحل رودخانه دجله وفرات ترياك را در زمين هاي پست بين االنهرين پرورش مي دادند.سومري ها آن را گياه لذت مي ناميدند.و در نوشته هاي هومر از آن نام برده شده است.
ترياك شيره منعقد شده تخمدان كال بوته خشخاش است كه از نظر علمى به پاپاور معروف است. ترياك آماده مصرف، ماده اى است خميرى به رنگ قهوهاى كه بر حسب نوع و منطقه كشت خشخاش و آب و هواى منطقه پرورش از قهوهاى روشن تا تيره وجود دارد نامهاى ديگر آن افيون، اپيوم و ترياق مي باشد.
ترياك داراى تركيبات بسيارى است كه تاكنون ۲۵ نوع موثر آن شناخته شده است. مهمترين آلكالوييدهاى ترياك عبارتند از مرفين، ناركوتين، پاپاورين، تبائين، كدئين و نارسئين..
نحوه مصرف:
. تدخين به وسيله وافور و يا با وسيلى مانند آن مثل قليان، قلقلي، سيخ و سنگ
. استفاده به صورت قرص
.حل كردن در آب يا چاى و نوشيدن آن
عوارض:
مغز: وابستگى (اعتياد)، بيخوابى هنگام شب، خواب الودگى در طى روز.
تغييرات شخصيتي
كاهش علائق و انگيزهها
كاهش احساس مسئوليت
كاهش توجه به تحصيل، شغل و خانواده
افسردگى و بي قراري، پرخاشگري، اغماء به دنبال مصرف زياد
گوارش: تهوع و استفراغ، كاهش اسيد معده و اختلال در هضم غذا، كاهش فعاليت روده ها و يبوست مزمن، بي اشتهايى و كاهش وزن، سوء تغذيه، خشكى دهان، اختلال در كبد
پوست: خارش، تيره شدن رنگ پوست، تيرگى لبها، كهير
بيضه و تخمدان: كاهش توان و ميل جنسي، بهم خوردن دوره هاى قاعدگى در زنان
تضعيف دفاع بدن عليه بيماريها: بي حسى و عدم تعادل بدني، عفونت ريه، يست تنفسى به دنبال مصرف زياد، انقباض مردمك چشم
پس از تيغ زدن گرز خشخاش، ماده اى شيرى رنگ از آن خارج مي شود كه به آن شيره ترياك گويند. اين شيره در مجاورت هوا تيره شده به رنگ قهوه اى تبديل مي گردد.
2- مرفين:
مرفين از كلمه مورفئوس خداى رويايى يونان باستان مشتق شده است و يكى از اجزاى اصلى و اساسى ترياك است كه به طور متوسط از هر ۱۰ كيلوگرم ترياك يك كيلوگرم مرفين تهيه ميشود. رنگ آن به صورت كرم روشن و گاهى اوقات به رنگ آرد نخودچى و مزه آن تلخ است. ذرات آن در زير ذره بين شبيه كريستال هاى سوزنى است. از نظر دارويي، ضد درد بوده، با اثرات رخوت زيى كه بر روى مغز دارد، باعث كنترل دردهاى شديد مي شود و به همين خاطر مصرف مجاز آن فقط در بيمارستانهاست..
3- هروئين:
هروئين از كلمه هيروس يا هيرو به معنى مرد قهرمان گرفته شده است. البته اين كلمه به معنى زن قهرمان، زن برجسته، زنى كه خدمات بزرگى به عالم بشريت كرده و زن ايده آل نيز اطلاق ميشود. هروئين يكى از تركيبات مرفين مى باشد كه با عمل استيلاسيون بدست مى آيد.اين ماده به رنگ سفيد مايل به كرم داراى طعمى تلخ و بى بو است كه پس از مدتى نگهدارى بوى ترشى و سركه مي دهد.
نحوه پيدايش:
هروئين، قويترين و مخربترين ماده مخدر دنيا به شمار مى ايد كه در سال۱۸۷۴ توسط يك دانشمند انگليسى ساخته شد و تحقيقات بيشتر را درباره اين ماده دانشمندان آلمان در سال ۱۸۹۰ تكميل نموده و آن را به عنوان دارو معرفى نمودند. در ايران اولين لابراتور هروئين سازى در سال ۱۳۳۴ ايجاد گرديد. نحوه ساخت و استخراج هروئين از ترياك به عده اى آموخته شد كه باعث به وجود آمدن لابراتوارهاى بيشترى در سطح كشور گرديد.
نحوه استعمال:
هروئين از طريق كشيدن از راه مجارى تنفسي، تزريق داخل رگها و تزريق زير جلدى استعمال ميشود. مصرف هروئين از طريق مجارى تنفسي(دهان) با زرورق به اين صورت است كه لبه زرورق سيگار يا هر نوع زرورق ديگر را به طرفى كه از جنس كاغذ است تا مي كنند و با آن يك لوله ميسازند، سپس هروئين را كه معمولا حدود ۵ سانتى است روى سطح زرورق ديگرى مي ريزند و يك تكه مقواى بريده و نازك را به صورت چوب كبريت درآورده پس از آتش زدن زرورق گرفته سپس دود حاصله را از دهان استنشاق مي كنند.
در استعمال تزريقي، ابتدا معتادان از رگهايى كه جلوى ساعد دستها نمايان است استفاده كرده، پس از آن كه مدت طولانى از تزريق نقاط مختلف دستها گذشت و ديگر اين نقاط جوابگو نبود ، به ترتيب نوبت به پشت دست، ساق پا، گردن و در نهايت به بيضه ها ميرسد. تزريق در بيضه ها آخرين مرحله اين گونه معتادان است.
عوارض:
مغز : وابستگي، افسردگي
تغييرات شخصى:
.كاهش علائق و انگيزه ها
.كاهش احساس مسؤليت
.كاهش توجه به تحصيل ، شغل و خانواده
.بيخوابى هنگام شب، خواب آلودگى در طى روز، پرخاشگري، آبسه چركى مغز، عفونت مغز، بيماريهاى مختلف ناشى از مرگ بخشى از سلولهاى مغزى و نخاع به دنبال مصرف زياد.
. گوارش : تهوع و استفراغ، كاهش اسيد معده و اختلال در هضم غذا بى اشتهايى و كاهش وزن
. كليه : ناتوانى در تخليه ادرار، نارسايي، عفونت كليه
. پوست : خارش، تيره شدن رنگ پوست، تيرگى لبها، كهير، عفونت پوست
. ريه : انسداد ناگهانى رگهاى تغذيه كننده ريه، عفونت ريه، ايست تنفسى به دنبال مصرف زياد
. قلب : نارسايى قلب، بهم خوردن نظم ضربان قلب، عفونت كليه داخلى و دريچه هاى قلب
. عروق و خون : سخت شدن ديواره عروق، التهاب عروق، عفونت عروق
كبد : اشكال در كار كبد، عفونت و التهاب كبد، بيمارى مزمن كبد
. بيضه و تخمدان : كاهش ميل جنسي، كاهش توان جنسى
4- متادون:
يك ماده مخدر مصنوعى است كه در جنگ جهانى دوم به علت كمبود مرفين براى تسكين مجروحين به وسيله آلمانى ها ساخته شد. در حقيقت متادون يك داروى برطرف كننده درد است كه براى تسكين سرفه هم از آن استفاده ميكنند. گرچه متادون خود يك ماده اعتيادآورنده قوى است ولى به عنوان يك داروى پزشكى براى ترك و معالجه معتادان به ترياك، هروئين و مرفين از آن استفاده مي كنند. اثرات دارويى آن تا حدى شبيه به مرفين بوده، با اين تفاوت كه پس از مصرف، مدت بيشترى طول ميكشد تا اثرات آن ظاهر شود و به مدت طولانى تر در بدن باقى مي ماند.
5-كدئين:
يكى از مشتقات معروف ترياك است كه ۰/۲الى ۰/۸ درصد آن را تشكيل ميدهد و به عنوان مسكن در اشكال مختلف قرص، كپسول و شربت در پزشكى كاربرد دارد. اثر كدئين در حدود اثر مرفين است و در صورتى كه زياد مصرف شود علائمى مانند اثرات مرفين خواهد داشت. نحوه مصرف آن به صورت تزريقى و خوراكى ميباشد.
6- پاپاورين:
يكى از مشتقات مؤثر ترياك ميباشد كه سفيد كريستالى است و از نظر زهرآگين بودن حد وسط مرفين و كدئين است. ماده اى است نشاط آور و محرك. كار عضلات صاف مثل روده را كند كرده و باعث شل شدن آنها ميگردد. در برونشها و رگها انبساط ايجاد نموده و در آب نامحلول است و در الكل حل ميشود.
7- پتيدين:
اين ماده هم مثل متادون از داروهاى سستي زاى مصنوعى مي باشد كه قدرت ضد درد آن از مرفين كمتر است و عضلات بدن را سست و شل مي كند.